Dernek Nasıl Kurulur | Dernek Kurmak İçin Gerekli Şartlar

06.10.2023
109.621

En az 7 kişinin bireysel kazanç paylaşımı hedeflemeden ortak bir amaç doğrultusunda bir araya gelmesiyle dernek kurmak mümkündür. Dernek kuruluşu yapmak istiyorsanız, başlangıç aşamasında her şey kolay görünebilir. Kurucu üyeler tarafından doldurulup imzalanmış kuruluş bildirim formu, dernek tüzüğü ve kira kontratı gibi vb. evrakları teslim ettiğinizde dernek kuruluşunu yapmış olursunuz. Ancak bu işin doğrusu sadece evrak teslim etmek ve dernek kuruluşu yapmaktan ibaret değildir. Dernek nasıl kurulur diyenlerin asıl dikkat etmesi gereken konu, herhangi bir idari ya da adli cezaya maruz kalmadan, dernek işletmesi nasıl yapılır olmalıdır. Bir çok dernek yönetimi  başlangıçta yaptıkları eksiklikler nedeniyle büyük zorluklar yaşamaktadır. Bu makalede dernek kuruluşu, yönetimi, gerekli evraklar, tüzüğü ve muhasebesi hakkında en güncel bilgileri sizlerle paylaşalım.

Dernek Nasıl Kurulur - Dernek kurmak 2

Dernek Nasıl Kurulur – Dernek kurmak

Öncelikle  dernek nasıl kurulur diye araştırma yaptığınızda, internette karşınıza çıkacak olan bir çok bilginin güncel olmadığını ve uzmanlar tarafından yazılmadığını fark etmelisiniz. Örneğin; 26 Mart 2020 tarihinde 5253 sayılı Dernekler Kanununda yapılan değişikliklerle ilgili bilgi paylaşımı yapan kaynak sayısı yok denecek kadar azdır. Ayrıca dernek kurmak için gerçek ya da tüzel en az 7 kişinin bir araya gelmesi ve 6 ay içerisinde yapılacak olan genel kurula kadar 16 kişi olmaları gerektiği gibi.

Dernek kuruluşunda genellikle yapılan hatalar; dernek tüzüğü dışına çıkmak, evrakta eksiklik, usul hataları ve bir takım kanuni aykırılıklardır. Yapılan bu aykırılıklar mülki idari amirlik veya dernekler büro şefliği tarafından bir tebligatla bildirilir. Ancak bu tebligat gönderimi 25772 sayılı Dernekler Yönetmeliği Madde 6’ya göre keyfiyet bir yazdır. 30 gün içerisinde herhangi bir eksikliğin giderilmemesi gibi bir durumda Dernekler büro şefliği, Asliye Hukuk mahkemesinde dava açılması ve derneğin fesih işlemlerinin yapılması için Cumhuriyet Savcılığına bildiride bulunur. Tabi bazı kasıtlı olmayan hatalarda dernek yönetimine 500 TL ile 5000 TL arasında idari para cezası verilir. (Bu ceza oranında her yıl artış yaşanmaktadır.)

Dernek Kurmak

4721 sayılı Türk Medenin Kanununa göre fiil ehliyetine sahip olan herkes, önceden haber vermeksizin dernek kurma hakkına sahiptir. Dernek kurmak için gerekli evraklar İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğüne ( Eski Adı:  Dernekler Müdürlüğü ) teslim edilip, alındı belgesi tarafınıza verildikten sonra dernek tüzel kişilik yani resmiyet kazanmış olur.

Siz diğer dernek kuruluş işlemleri ile ilgilenirken, en  il mülki idare amirliği,  evraklarınızı 60 gün içinde inceler. Herhangi bir noksanlık olması durumunda 30 gün içerisinde derhal düzeltmeniz tebligat ile istenir. Düzeltilmediği taktirde fesih için dava açılması talep edilir.

Dernek Nasıl Kurulur

Şimdi adım adım dernek kuruluş işlemlerini sıralayalım. Dernek nasıl kurulur ve dernek kurmak için doldurmanız gereken evraklar için:

  • Dernek kuruluş bildirim formunu doldurup imzalayın. Dernek kurucu üyeleri olan en az 7 kişi tarafından Dernek Kuruluşu Bildirim Formu bilgisayar ortamında doldurulup imzalanması gerekiyor. En az 2 nüsha hazırlayıp, tüm üyeler tarafından imzalanmalıdır. Kurucular arasında Tüzel kişi mevcut ise kurucu tüzel kişinin adı yazılır. Ek-2 formu doldurulurken yaşanacak bir takım istisna durumlar için Dernek Kuruluş Bildirim Formu Doldurma başlıklı makaleyi inceleyiniz.
  • Kurucular tarafından imzalanmış 2 adet dernek tüzüğü. Dernek kurmak isteyenlerin dikkat etmesi gereken en önemli kısmıdır. Genellikle tüzükte yapılan eksiklikler, derneğin kuruluş aşamasında büyük sıkıntılar doğurmaktadır. Bir derneğin şubeli ve şubesiz olmak üzere 2 ayrı tüzük örneği mevcuttur. Ancak bunun başlangıç aşamasında şubeleşmeyi hedeflemediğiniz sürece çok bir önemi yoktur. Tüzükte dernek adı, dernek merkezi, üyelik şartları, genel kurul toplanma şekilleri gibi bir takım bilgilerin yer alması gerekiyor. Tüm dernek türlerinin ve istisnalarının yer aldığı dernek tüzüğü nasıl hazırlanır başlıklı makale üzerinden detaylı bilgi edinebilirsiniz.
  • Yazışma ve tebligat almak için yetkili belirleyin. En az 1 kişi olmak kaydıyla yazışma ve tebligat alımı için belirleyeceğiniz yetkilinin ad, soyadı, iletişim, adres ve imza bilgilerini ekleyin. Eski Ek-2 belgelerinde bu kısım yok iken, şimdi yukarıdaki kuruluş bildirim formunda bu alanı görebilirsiniz. Ayrı belge düzenlemenize gerek yok.
  • Şifre almak işçin yetkili geçici yönetim kurulu başkanı belirleyin. Derneğe ait bir çok işlemin online ortamda yapılabilmesi için sizlere Dernekler Bilgi Sistemi (DERBİS) kurulmuştur. Üye kayıt formu, beyanname, alındı belgesi, bildirimde bulunma gibi vb. işlemler için DERBİS şifresi almaya yetkili yönetim kurulu başkanı adını, EK-2 dosyasının en alt kısmı 4. satırda bildirmelisiniz.
  • Tapu Fotokopisi ve Kira Kontratı örneği: Dernek yeri kullanımı için apartman içerisinde mesken niteliğine sahip, yani daire olarak geçen bir yer kullanılacaksa, apartmanda oturanların onayı (muvafakatname) alınır.
  • Sivil Toplumla ilişkiler müdürlüğüne evraklar teslim edilir. Yukarıda yer alan evrakları karton mavi kapaklı dosya üzerine sırasıyla yerleştirip, dernekler müdürlüğüne başvurunuzu yapın. Dernek tüzüğünüz incelenir ve onaylandığında sizlere Ek-1 alındı belgesi verilir. Başvuru yaptığınız il mülkü idari amiri, yani valilik adına verilen bu evrakta başvuru tarihi ve saati, aynı zamanda dernek kuruluş zamanını ifade etmektedir.

Dernek nasıl kurulur diyenler için yukarıda yapılması gerekenleri maddeler halinde sıraladık. Evet, bu aşama istisna durumlar hariç oldukça kolay görünebilir. Ancak dernek kurduktan sonra yapılması gerekenler asıl zor görünen kısımdır. Defter tutulması (karar defteri, işletme defteri, üye defteri, evrak kayıt ve demirbaş defteri ), genel kurul yapma, iç denetim, beyanname verme, mal bildirimi vb. kompleks süreçler sizi bekliyor olacak.

Not: Elif Karataş İdari Danışmanlık Şirketi olarak ”Bilgi paylaştıkça çoğalan bir hazinedir” vizyonuyla hareket etmekteyiz. Dernek kurmak ile ilgili aklınıza takılan konularda yorumlar bölümünden yazabilir, ayrıca merkezimizi arayarak ücretsiz destek alabilirsiniz.

Dernek kuruluşu için alındı belgesi aldıktan sonra, tutulması zorunlu olan defterler notere ya da il dernekler müdürlüğüne onaylatılır. İlerleyen zamanlarda banka hesabı açılması, DERBİS şifresi alma, makbuz alma vb. kararları yönetim kurulunca alıp hem imzalayıp hem de notere onaylatarak diğer işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.

Bu makalede dernek nasıl kurulur diyenler için sadece başlangıç aşamada yapılması gerekenleri ve dernek kurma şartlarını anlattık. Defter tutma, mal bildirimi, bağış alma, dernek muhasebesi, dernekler hukuku, yardım toplama, proje başlatma, dernekler iktisadi işletmesi gibi konulara ayrı başlıklarda değindik. Bu konular yüzeysel anlatılamayacak şekilde istisnalara sahiptir. Detaylı bir şekilde okumanız, hatta bilgi almanız tavsiye edilir.

Dernek Kurma Maliyeti

Yasalarca belirlenmiş herhangi bir dernek kurma maliyeti yoktur. Yani il sivil toplum müdürlüğü tarafından sizden belirli bir sermaye ayırmanız ya da ödeme yapmanız istemez. Medeni kanun çerçevesinde her bireye dernek kurma, üye olma ve üyelikten çıkma hakkı tanınmıştır. Bu hak ücrete veya harca bağlanamaz.

Tabi bu durum sadece dernek kuruluş aşaması için geçerlidir. Sırasıyla Defter maliyeti, noter tasdik ücretleri, kırtasiye masrafları, beyanname oluşturma, genel kurul toplama vb. gibi konularda asıl maliyetleri olacaktır. Bu maliyetlerin neler olduğu  konusunda daha detaylı bilgi almak için Dernek Kurma Maliyeti başlıklı yazıyı inceleyiniz.

Dernek Tüzüğü Nasıl Olur

Dernek tüzüğü hazırlamak için öncelikle yasalarca belirlenmiş olan dernek tüzüğü zorunlu unsurları doldurmanız gerekiyor. 5253 sayılı kanunun 4. maddesinde zorunlu tüzük unsurları belirtmiştir. Dernek kurmak için aşağıda yer alan unsurların mutlaka tüzüğünüzde yer alması gerekiyor.

  • Dernek adı ve bulunacağı merkez adresi ( Dernek adı, bayrağı ve logosu farklı olmalı)
  • Derneğin hangi amaçla ve ne için kurulduğunu, bu amaç doğrultusunda hangi faaliyetlerin yapılacağı. 
  • Dernek için belirlenen  üyelik şartları ve üyelikten çıkmak için gerekli şartların yazılması
  • Genel kurulun nasıl toplanacağı, toplanma şekli ve zamanı
  • Genel kurulun oy kullanma hakkı, yetkileri, karar almaları, usul ve şekilleri
  • Yönetim ile denetim kurulunun görev ve yetkileri, nasıl seçilecekleri, görev süresi, asil ve yedek üye sayısı
  • Derneğinizin şubeli ya da şubesiz olduğunu belirtmeniz gerekiyor. Dernek şubesinin kuruluşu ve genel kuruldaki temsil hakkını ayrıcı belirtmelisiniz.
  • Derneğe Üye olanların girişi için ödeyecekleri ya da yıllık aidat tutarlarını yazmalısınız. Ayrıca diğer dernek gelirleri ile ilgili detayları belirtmelisiniz.
  • Derneklerin nasıl borçlanacağına dair usulün belirtilmesi
  • Derneğin iç denetim mekanizmasının nasıl olacağı
  • Tüzüğün tekrar nasıl değiştirilebileceği
  • Derneğin kapatılması yani fesih edilmesinde mallarının nasıl tasfiye edileceği
  • Uluslararası faaliyet gösterecekseniz belirtmelisiniz.

Yukarıda yer alan maddeler mevzuatta bulunan zorunlu dernek tüzüğü unsurlarını içermektedir. Bunlar dışında var olan detaylara mutlaka yer verin. Ekleyeceğiniz detayların mevzuata ve kanuna herhangi bir aykırılık teşkil etmemesi gerekiyor. Bir çok derneğin tüzük örneğine Google üzerinden ulaşmanız mümkün. Tabi sadece örnek amaçlı incelemelisiniz. Hazır tüzük kullanmanız başvuruda sorun yaşamanıza neden olabilir. Dernek tüzüğü nasıl hazırlanır başlıklı yazıda başarılı bir dernek tüzüğü hazırlamak için ihtiyacınız olan tüm detaylara ulaşabilirsiniz.

Dernek İlk Genel Kurulu

Dernek kuruluş bildirimini il dernekler müdürlüğüne verdikten sonra, kurum 60 gün içerisinde inceleme yapar. Herhangi bir noksanlık görülürse, yazılı tebligatla derhal düzeltilmesi için 30 gün süre tanınır. Tüm bu dernek tüzel kuruluş aşamasını başarılı ile tamamlayan dernekler, 6 ay içerisinde ilk genel kurulunu yapıp, zorunlu dernek organlarını belirlemek zorundadır. Zorunlu dernek genel kurulu 6 ay içerisinde, yapılmadığı taktirde derneğin kendiliğinden feshi gerçekleşir.

İlk dernek genel kurulu toplantı tarihinden 15 gün önce gün, saat, tarih ve toplantı gündemi, katılım hakkı olan üyelere kitle iletişim araçları ( yerel gazete, internet sitesi, e-mail…) bildirilir. Bu toplantıda en az 5 asil ve 5 yedek yönetim kurulu üyesi seçmeniz gerekiyor. Akabinde 3 asil ve 3 yedek denetim kurulu üyesi seçmelisiniz. Kısacası ilk genel kurulu yapabilmeniz için dernek zorunlu üye sayısının en az 16 olması gerekir. Dernek İlk genel kurul toplantısını yaptıktan sonra, dernekçilik faaliyetlerine ara vermeden devam edebilirsiniz. Genel kurulların yapılış şekli itibari ile bazı kanunlara uymanız gerekli. Detaylar için Dernek Genel Kurulu Nasıl Yapılır başlıklı makaleyi inceleyebilirsiniz.

 Dernek Kurma Şartları

Dernek kurmak ve üye olmak anayasal ve kanunlar güvencesinde tanınmış haklardır. Medeni kanun çerçevesinde 56-100. maddelerinde bu hak kuruma altına alınmıştır. Ancak dernek kurmak ve üye olmak için bazı istisnalar vardır. Dernek nasıl kurulur diyenlerin aşağıda yer alan dernek kurma şartlarını taşıyor olması gerekmektedir.

  • Fiil ehliyetine sahip olmak.
  • Hukuka ya da ahlaka aykırı bir dernek kurulamaz.
  • Dernek üyeleri ve kurucuları bireysel kazanç paylaşımını amaçlamaz.
  • Dernek kuruluşu yapıldıktan sonra 6 ay içerisinde genel kurul yapılmak zorundadır. Bu kurulda en az 5 asil, 5 yedek yönetim kurulu üyesi ve 3 asil, 3 yedek denetim kurulu üyesi belirlenmelidir. Bu aşamada üye sayısı en az 16 olmalıdır.
  • TSK üyeleri, kolluk kuvvetleri ve kamu çalışanlarının dernek kurması ve üye olması özel kanunlarla getirilen kısıtlamalarla saklıdır.
  • Türk Ceza Kanununda yer alan bazı yüz kızartıcı suçlardan ceza almış olanlar, af kapsamına girseler dahi derneklerdeki faaliyetleri kısıtlanmıştır.
  • 15 yaşını bitiren gençler, yasal temsilcilerinin yazılı izni ile spor, eğitim ve öğretim hayatını geliştirici derneklere katılabilir.
  • 12 yaşını tamamlamış olan küçükler ailelerinin yani yasal temsilcilerinin izni ile sadece çocuk derneklerine üye olabilirler. Ancak yönetim kuruluna girmeleri kanuna aykırıdır.
  • 18 yaşından büyük olanlar çocuk derneklerinde kurucu üye olması ya da normal üye olması olanaksızdır.

Derneklerde Tutulan Defterler

Dernek kurduktan sonra aşağıda yer alan defterlerin il sivil toplum müdürlüğüne ya da notere onaylatılması gerekmektedir. Bu defterlere yapılacak olan kayıtlar Hazine ve Maliye Bakanlığınca düzenlenmiş, İçişleri Bakanlığının denetimine tabi tutulmuştur. Bu defterlerin kayıtlarında ve yetki belgesi düzenlenmesinde yapılacak hatalar 1730 TL ile 5000 TL arasında idari para cezası ödemenize neden olacaktır.(dernek cezaları)

Dernekler normal koşullarda işletme hesabına göre defter tutmaktadır. Ancak yıllık geliri 500 Bin TL’yi geçenler ve kamu yararına çalışan dernekler Bilanço hesabına göre defter tutmak zorundadır. Tabi geliri 500 Bin TL’nin altında olanların bilanço usulü defter tutması isteğe bağlıdır. Geliri 500 Bin TL’nin altına düşenler ise tekrar işletme defteri tutmaya başlayabilir. Derneklerde tutulması gereken zorunlu defterler:

  • Üye Kayıt Defteri: Üyelik kabulü ya da çıkışı yapılanlar bu deftere kayıt edilmektedir. Aynı zamanda isteğe bağlı olarak üyelerin ödedikleri aidat ve giriş bedeli bu deftere kayıt edilebilir. Üyelik için, üye bilgilerinin yer aldığı imzalı başvuru dilekçesi alınması şarttır.
  • Karar Defteri: Yönetim kurulu tarafından alınan kararlar bu deftere tarih ve numara sırasıyla işlenir. Toplantıya katılan yönetim kurulu üyelerince de karar defteri imzalanır.
  • Evrak Kayıt Defteri: Derneğe gelen ve giden evraklar sıra ve tarih numarasıyla kayıt edilir. Derneğe gelen evraklar ve giden evrakların 1 kopyası saklanır. Eğer e-mail olarak gelen bir evrak mevcut ise, çıktısı alınıp öyle saklanır.
  • İşletme Hesabı Defteri: Bilanço hesabına göre dernek defteri tutmak zorunda değilseniz, işletme hesabı defteri tutabilirsiniz. Dernek adına elde edilen gelir ve giderler bu deftere yazılır. İşletme hesabı defteri denetime tabidir ve en çok dikkat edilmesi gereken defterdir. Bu konu ile ilgili dernek muhasebesi başlıklı makale üzerinden detaylı bilgi edinebilirsiniz.
  • Demirbaş Defteri: Bu defteri tutmak zorunlu değildir. Dernekte yer alan demirbaşlar alınma tarihi ve defter numarasına göre sırasıyla kayıt edilir. Elden çıkarıldığında da kayıt düşülür.
  • Alındı Kayıt Defteri: Bu defteri de tutmak zorunlu değildir. Dernek gelirlerinin tahsilinde yönetim kurulu kararı ile alındı defteri bastırılır. Defteri basan matbaa il dernekler müdürlüğüne 15 gün içinde bildirim yapmak zorundadır. Derneğin elde ettiği gelirler alındı belgesi ile deftere girişi yapılır. STK üzerinden bu defterlere ilişkin daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Köy ve Sosyal Yardımlaşma Derneği Nasıl Kurulur

Dernek kuruluşu aşamasında köy derneği, cami derneği, mezunlar derneği, mesleki dernekler veya sosyal yardımlaşma derneği olmanız fark etmiyor. Sadece dernek tüzüğü gereği birbirlerinden ayrılacaklardır. Faaliyet alanları, üyelik şartları ve gelir elde etme yöntemleri tüzük dahilinde farklıdır.

Dernek kurulduktan sonra tutulacak defterler kısmen aynı olsa da faaliyetleri yönünde farklılaşırlar. Örneğin; Spor kulübü kurmak isteyen dernekler, gençlik ve spor kulübü gibi isimler alacak ve denetimi Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünde olacaktır. İktisadi işletme kuracak olan dernekler ve lokal açacak olan dernekler içinde yönetmelik esasında bir takım farklılıklar mevcut.

Kamu yararına çalışan derneklerde kuruluş esası ve gereklilik açısından diğerlerinden ayrışır. Bir derneğin bazı koşulları yerine getirmesi koşulu ile Kamu yararına çalışacağı Cumhurbaşkanlığı kararı ile belirlenir. En az 1 yıllık faaliyet gösterilmesi ve toplum yararına çalışıyor olması esas alınır.

Çocuklar için Dernek Nasıl Kurulur

Çocuklar İçin Dernek Nasıl Kurulur

Çocuklar İçin Dernek Nasıl Kurulur

Çocuklar için dernek kurmak için dernek kurma ve üye olma şartları kanunda kesin bir şekilde belirtilmiştir. 15 yaşını bitirmiş, ayırt etme gücüne sahip çocuklar; toplumsal, ahlaki, bedensel, ruhsal ve zihinsel yetenekleri ile spor, eğitim ve öğretim haklarını, sosyal ve kültürel varlıklarını, aile yapısını ve özel yaşantılarını korumak ve geliştirmek amacıyla yasal temsilcilerinin yazılı onayı (izni) ile çocuk dernekleri kurabilir veya daha önceden kurulmuş olan çocuk derneklerine üye olabilirler.

12 yaşını tamamlamış küçükler ise, yasal temsilcinin izni ile çocuk derneklerine üye olabilirler. Ancak yönetim kurulunda yer almaları olanaksızdır. Çocuk derneklerine 18 yaşından büyük olanların kurucu olması ya da üye olması kanuna aykırıdır.

Derneklere uygulanacak olan cezai hükümlerde, çocuk derneklerine önce yazılı uyarı gönderilir. Tekrar edilmesi halinde ceza uygulanır. Ayrıca çocuk derneklerine lokal açma izni verilmemiştir. (25772 sayılı Dernekler Yönetmeliği)

Dernek İsmi Nasıl Olmalı

Dernek kurmak için kuruluş bildirim evraklarında yer alacak olan dernek ismi konusunda dikkatli davranmalısınız. Zira sadece dernek ismi nedeniyle onaydan dönek durumunda kalabilirsiniz. Dernek isimlerinde Türk, Türkiye, Cumhuriyet, Milli, Mustafa Kemal, Atatürk, Şehit ve Gazi kelimelerinin kullanımı İçişleri Bakanlığı iznine tabidir.

Dernekler aynı zamanda mahkeme kararı ile kapatılmış olan bir derneğin adını veya bunlara ait amblem, rozet ve flama gibi benzeri işaretleri kullanamazlar.

Dernek ismi araştırıyorsanız, aynı isimde farklı bir dernek olmaması gerekiyor. Bunun için Bakanlığı oluşturmuş olduğu dernek adı sorgulama ekranından düşündüğünüz dernek adının, kullanılıp kullanılmadığını öğrenebilirsiniz.

Dernek Kurmak İçin Gerekli Belgeler ve Defterler

  • 2 Adet Dernek Kuruluş bildirgesi (tüm üyeler tarafından doldurulmuş ve imzalanmış )
  • 2 Adet Dernek Tüzüğü ( Tüm üyeler Tarafından İmzalanmış
  • Tüzel Kişi var ise Unvanı, ikamet belgesi ve yetkilendirilen gerçek kişi ile ilgili karar örneği
  • Kurucu üyeler arasında dernek, yabancı dernek ya da vakıf var ise, İçişleri Bakanlığı tarafından izin verildiğine dair dernek yönetimince imzalanmış beyan.
  • Yabancı uyruklu kişiler kurucu olacaksa, onlara verilen yerleşim izni belgesi ve yabancı kimlik numarası
  • Kiralanan yer mesken ise, aparman sakinlerinden alınacak olan muvafakatname yani karar örneği.
  • Karar – İşletme – Üye Kayıt ve evrak kayıt defteri zorunlu kılınmıştır.
  • Klasör, dosya, damga pulu vb. kırtasiye evrakları

Not: Genel kurul yapılmadan önce, genel kurul yapıldıktan sonra ve denetim esnasında istenen bir takım evraklar mevcuttur. Bunları dernek kuruluş aşamasından sonra hazırlamanız gerekmektedir.

Dernek Kurmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken Terimler

Federasyon: Aynı amacı taşıyan en az 5 derneğin bir araya gelip, kuruluş bildirimi ve ekleri il mülki amirliğe vererek tüzel kişilik kazdığı oluşuma verilen isimdir. Federasyon nasıl kurulur başlıklı makale üzerinden tüm detayları edinebilirsiniz.

Konfederasyon: Aynı amacı taşıyan ve bu amaçlar etrafından toplanan en az 3 federasyonun bir araya gelip, kuruluş bildirim formunu il mülki idare amirine teslim etmesiyle konfederasyon vasfı kazanılır. Konfederasyon nasıl kurulur başlıklı makale üzerinden gerekli detayları öğrenebilirsiniz.

Dernek Lokali: Dernek üyeleri tarafından sosyal ihtiyaçlarını giderme amaçlı, mülki idareden ( Kaymakamlık ya da Valilik ) alınacak izin ile açılan tesislere verilen isimdir. 1 yılı aşkın faaliyet gösteren dernekler, tüzüklerinde yazmasa bile lokal açma hakkına sahiptirler. Detaylar için dernek lokali nasıl açılır başlıklı makaleyi inceleyebilirsiniz.

Dernek İktisadi İşletmesi: Bir derneğin elde ettiği üye aidatı, kira geliri, bağış vb. gibi gelirlerin haricinde ticari faaliyetler yürüterek gelir elde etme çabasıdır. Tüzükte iktisadi işletme kurulabilir ibaresi yer almalıdır. Konser, Sinema, Tiyatro, Kermes gibi etkinlikler sürekli gelir getirici faaliyetler ise, iktisadi işletme kurulması gerekir.

PRODES: İçişleri Bakanlığı tarafından sivil toplum kuruluşları faaliyetlerinin desteklenmesi ve bu sürecin otomasyon haline getirilmesi amacıyla Proje Destek Sistemi kurulmuştur. Proje başvurusu, yürütmesi ve sonuçlandırılması işlemleri PRODES üzerinden takip edilebilmektedir.

Dernekler İle İlgili İstatistikler

  • Bugüne kadar 314.327 dernek kurulmuş olsa da, mevcut faal dernek sayısı 122.311’dir.
  • 2015 yılında tüm dernekler toplam 11 milyar TL gelir elde ederken, bu rakam 2019 yılında 23 Milyar TL ( 23 Katrilyon) olmuştur.
  • Marmara Bölgesi 42 Bin dernek ile en fazla derneğe sahip bölgedir. 6688 Dernek ile Doğu Anadolu son sıradadır.
  • Faaliyet alanlarına göre Mesleki dernekler 38.326 dernek sayısı ile 1. sıradadır. Mesleki dernekleri; spor dernekleri, dini dernekler, eğitim araştırma ve kültür dernekleri izlemektedir.
  • Türkiye’de toplamda 6530 Federasyon ve 1297 Konfederasyon mevcuttur.
  • En çok dernek lokali bulunan bölgeler Marmara ve İç Anadolu bölgesindedir. İçkili lokal sayısında ise Karadeniz Bölgesi, İç Anadolu’nun önünde yer almaktadır.
  • Siyasi partilerde aynı zamanda dernekler kanununa tabidir. Türkiye’de aktif bulunan toplam siyasi parti sayısı 108’dir.

Dernek Kurmak İsteyenlerin Dikkat Etmesi Gerekenler

  • Dernek kuruluşu aşamasında tüzük oluşturma kısmına detaylı önemi vermelisiniz. Bazı kaynaklarda detaylara girmemeniz ve hazır tüzük taslağını götürmeniz söylenir. Sunmuş olduğunuz tüzük kabul edilmeyecektir, edilse ile yapmak isteyeceğiniz faaliyetler için tekrar dernek genel kurulunu 3’te 2 çoğunluk ile toplayıp, tüzük değişikliğine gitmeniz gerekecektir.
  • Dernek nasıl kurulur diye araştırma yaptığınız zaman karşınıza bir çok danışmanlık şirketi çıkacaktır. Herhangi bir cezai işleme maruz kalmamak için mutlaka idari hizmetler veren bir danışman ile çalışmalısınız. Ancak danışman seçiminde, yetkili firmanın sadece sivil toplum kuruluşları, yani dernekler üzerine çalışma yapan bir şirket olmasını esas almalısınız. Aksi taktirde hem boşanma davasına bakıp hem de derneklere danışmanlık yapmak ya da hem market muhasebesi yapıp hem de dernek danışmanlığı yapmak biraz ütopik.
  • Elif Karataş İdari Danışmanlık Hizmetleri olarak 2008 yılından beri sivil toplum kuruluşları ile etkileşim halindeyiz ve çalışmalar yürütmekteyiz. Dernek kurma işlemleri, dernek muhasebesi, iktisadi işletme kurma, dernekler hukuku ve sivil toplum kuruluşları ile ilgili bir çok konuda hizmet vermekteyiz.

Dernek nasıl kurulur, Dernek kurmak için Gerekenler Nelerdir ” başlıklı makalemizin sonuna geldik. Aklınıza takılan konularda yorumlar bölümünden bize yazabilir, ayrıca iletişim numaraları üzerinden ücretsiz destek alabilirsiniz.

Ziyaretçi Yorumları (18)
  1. Bade dedi ki:

    Dernek kurmak için okumuş olduğum en iyi ve en detaylı yazı. Teşekkürler Elif Hanım.

    1. Elif KARATAŞ dedi ki:

      Teşekkür ederiz güzel yorumunuz için.

  2. furkan gülsever dedi ki:

    bu kadar emek verip bizleri bilgilendirdiğiniz için çok teşekürler

    1. Elif KARATAŞ dedi ki:

      Teşekkürler güzel yorumlarınız için.

  3. Salih Doru dedi ki:

    Çok teşekkür ederim Elif hanım gerçekten de çok güzel ve detaylı anlatmışsınız. Emeğinize sağlık.

    1. Elif KARATAŞ dedi ki:

      Biz teşekkür ederiz güzel yorumlarınız için.

  4. AYSE KÜÇÜK ARAS dedi ki:

    Merhaba yazı için çok teşekkürler. Biz şu an yeni bir dernek kurmak istiyoruz. YÖK ile yaşadığımız bir ünvan krizi üzerine bu gereklilik doğdu. Hiç yapmadığım bir şey olduğundan açıkçası yardıma ihtiyacım var. Danışmanlık ücreti ve genel olarak bilgi verebilir misiniz?

    1. Elif KARATAŞ dedi ki:

      Merhaba Ayşe Hanım, Dernek kuruluş işlemlerinin teoride nasıl olacağını tüm detayları ile anlattık. Ancak pratikte yapılması gerekenler sizin amaç ve faaliyetlerinize göre değişiklik gösterecektir. Daha hızlı iletişim kurmak adına iletişim numaralarımız üzerinden bizi arayarak, detaylı bilgi edinebilirsiniz.

  5. Gülcan aktulum dedi ki:

    Yazınızdan çok güzel istifade ettim iyi ki varsınız çok teşekkür ederiz

    1. Elif KARATAŞ dedi ki:

      Faydalı olmasına sizler adına sevindik.

  6. Bülent dedi ki:

    teşekkürler bir nefeste temel bilgileri edinme ve dernek kurma fikrimizi daha iyi değerlendirme imkanı bulduk

    1. Dernekciler dedi ki:

      Güzel yorumlarınız için biz teşekkür ederiz.

  7. Osman dedi ki:

    Teşekkürler, Ozel bütçeli kamu kurumunda çalışan 4B sözleşmeli memur dernek kurup yönetim kurulu başkanı olabilir mi ?

    1. Dernekciler dedi ki:

      Kolluk kuvvetleri dışında dernek kurup üye olmakta sorun yok lakin kişisel önerim müdüründen onay alması

  8. Mehmet Sargın dedi ki:

    güzel yazılmış , aydınlatıcı bir yazı dizisi. Şunu merak ediyorum. Tüm evrakları tamamlayıp alındı belgesi ve şifreyi aldık. Defterlerimizi tasdik ettirdik. Tüzük onayı henüz çıkmadı. şimdi ne yapmalıyız.

    1. Dernekciler dedi ki:

      Noter vergi dairesi banka ve matbu işlemler

  9. Atilla Elçi dedi ki:

    Elif h., açıklayıcı makalenizden çok yararlandım, teşekkür ediyorum.
    Bir sorum var: derneğin adında adının kısaltması anılır mı? Örneğin Öten Kuş Sevenler Derneği (ÖKSDer) gibi? Yoksa bu kısaltmayı nerede belirtebilirim?

    1. Dernekciler dedi ki:

      ÖKSD ÖKSDER olarak kullanabilirsiniz.

Call Now Button