Dernek Muhasebesi Nasıl Tutulur

Dernek kuruluşu yaptıktan sonra tutulması zorunlu olan defterleri notere tasdik ettirmeniz gerekir. Bu defterler arasında yer alan işletme kayıt defteri ise dernek muhasebesinin tutulması adına oldukça önemlidir. Dernek tarafından elde edilen gelirler bu defterin sağ tarafına, giderler ise sol tarafına yazılır. Tabi dernek muhasebesi sadece gelir ve giderleri işletme kayıt defterine yazmaktan ibaret değildir. Her yılın ilk 4 ayı hesap tablosu oluşturup beyanname verilmesi ya da iktisadi işletmeye ait bilanço usulüne göre defter tutulması gibi süreçlerde bağımsız bir muhasebeciye ihtiyaç duyulur. Tabi muhasebecinin sadece vergi usul kanunları değil, aynı zamanda dernekler kanunu ve yönetmeliğine hakim olması gerekir.

Elif Karataş İdari Danışmanlık firması olarak sadece dernek ve vakıf yönetim süreçleri üzerine hizmet vermekteyiz. Hem dernekler hukuku hem de vergi usul kanunu üzerine uzmanlaşmış olan profesyoneller ile sadece sivil toplum kuruluşlarının ihtiyaçlarına dönük çalışmalar yaparız. Dernek muhasebesi alanında tercih yaparken mutlaka dernekler kanunu ve dernekler yönetmeliği alanında uzmanlaşmış olan firmalarla çalışmaya özen göstermelisiniz.

Dernek Muhasebesi

Kamu yararına çalışan ve gelirleri 500 Bin TL’yi aşan dernekler bilanço esasına göre defter tutmak zorundadırlar. Bu kanun maddesinin dışında kalan dernekler ise işletme hesabına göre defter tutar. Tabi her isteyen derneğin bilanço esasına göre defter tutması mümkündür.

Bir derneğin işletme hesabı yerine bilanço usulüne göre kayıt tutması durumunda, büyük defter ve yevmiye defteri kullanmakla mükelleftir. Derneğin bilanço usulüne göre defter tutmak istemesinin tek nedeni dernek muhasebesi ile ilgilidir. Bunun mali müşavir tarafından bilanço usulü tutulmasının daha pratik olması ya da iktisadi işletme sahibi olanların defterleri arasında uyum sağlanması olabilir.

İktisadi işletme sahibi olan dernekler işletme hesabına göre defter tutsalar bile, ticari faaliyet gösterdikleri işletmeler Kurumlar Vergisine tabidir.(GİB) Bu da onları bilanço usulüne göre defter tutmalarını zorunlu kılar. Ticari faaliyet gösteren dernek işletmesi kar ettiği zaman, kar payı dernek defterine gelir olarak yazılır.

Tabi dernek muhasebesi sadece duran varlıklar ya da dönen varlıklara elde edilen gelir ve giderleri yazmaktan ibaret değildir. Yapılacak bir çok işlemde yönetim kurulunca karar alınacak olması, ticari sicil tescili, sermaye aktarımı, mal alımı ve hizmet vermede normal ticari işletmelere göre farklılıklar mevcut. Sadece muhasebe alanında değil, aynı zamanda dernekler hukuku ve yönetmeliği alanında bilgi sahibi olmak gerekir.

Daha önce oluşturmuş olduğumuz dernek cezaları başlıklı yazıda 2021 yılına ait adli ve idari para cezalarını açıklamaları ile birlikte inceleyebilirsiniz. 1730 TL ile 545.500 TL arasında değişen cezaların büyük bir bölümü; beyanname verme, defter kayıtlarında usulsüzlük ve aykırılıklardan kaynaklanır. Yapılacak olan hatalarda siz muhasebeciniz değil, sorumlu olan derneğiniz olacaktır.

Bu nedenle sadece dernek muhasebesi alanında değil hem hukuki hem de dernek yönetim süreci ile ilgili her konuda danışabileceğiniz bir firma ile çalışmalısınız. Örneğin; tüzük hazırlama, genel kurulu çağırma, iktisadi işletme açma ya da yardım toplama vb. konularda sadece muhasebe alanında hizmet veren bir firmaya danışmanız mümkün değil. Tek uzmanlık alanı dernek ve vakıf yönetim süreçleri olan firmalarla çalışmanız sürpriz cezalar ile karşılaşmanızın önüne geçecektir.

Dernek Gelir Gider Defteri Doldurma

Dernek defterleri başlıklı yazıda işletme defterinin tutulması esasına dönük tüm detaylara değindik. İşletme hesabı defterinin sağ tarafına dernek tarafından elde edilen gelirler tarihi, işlem numarası, açıklaması ve tutarı ile birlikte girilir. Sol tarafta yer alan gider bölümü içinde aynı işlem yapılır. Bu işlemlere istinaden elde edilen makbuz, fatura ya da fiş gibi harcama ya da gelir kanıtı taşıyan belgeler, işlem sıra no usulüne göre saklanıp, dosyalanır.

Gelir ve giderlerin deftere girilmesi herhangi bir yönetim kurulu üyesi tarafından kolaylıkla yapılabilir. Ancak her yılın ocak ayından nisan sonuna kadar verilmesi gereken dernek beyannameleri dönemi oldukça büyük önem taşımaktadır. Burada Ek-16 belgesinde olduğu gibi hesap planı oluşturulur.

DERBİS üzerinden beyanname işlemi yapılırken, 7. maddede yer alan gelir ve giderler kısmına hesap tablosunun detayları girilir. Bu aşamada yapacağınız 0,05 TL’lik hata dahi, bir sonraki beyanname döneminin hesabında noksanlığa neden olacaktır. Geriye dönük yapılacak olan incelemelerde açığa çıkan fark, birden fazla dönem için usulsüzlük cezası almanıza neden olabilir.

Dernek İktisadi İşletme Muhasebesi

Dernekler tüzükte belirtilen amaçlarını gerçekleştirmek ve gelir elde etmek adına kooperatif ya da sermaye şirketleri haricinde, ticari faaliyet yürütmek adına iktisadi işletme kurabilirler. İktisadi işletmeler Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu ve Dernekler kanununa bağlı olarak faaliyetlerini yürütebilirler. Vergilendirilmeleri ve kayıt tutulmaları usulü vergi usul kanunu kapsamında gerçekleşir. Bunun en büyük nedeni diğer ticaret yapan tacirler ile aralarında haksız rekabet oluşmaması içindir.

Bir çok dernek iktisadi işletme kurarak gelir elde etmektedir. Bunu yaparken dernekten bağımsız bir şekilde muhasebelerinin tutulması gerekir. Gelir ve gider mahsuplaştırıldıktan sonra derneğe kar payı aktarılabilir. İktisadi işletme açmak için öncelikle ticari sicil tescili yaptırmalısınız. Normal bir işletme gibi vergi dairesine gidip, vergi mükellefi kaydı yaptırarak ticari faaliyetlere başlayamazsınız.

Dernek Gelir ve Giderlerinin Kaydı

Yönetim kurulu tarafından evrak kayıt defteri aracılığı ile yetki belgesi verilen dernek üyesine yardım toplama izni verilir. Yetki belgesine sahip olan kişiler aldıkları yardım belgesi karşılığı alındı belgesi düzenler. Alındı belgelerinin kaydı ise sıra numarası ile evrak kayıt defterine yapılır. Eğer derneklere banka hesabı üzerinden bağış yapıldıysa, banka dekontu alındı belgesi yerine geçmektedir.

Yetki belgesi sahibi kişiler tarafından tahsil edilen dernek gelirleri 30 gün içerisinde dernek saymanına teslim edilmeli ya da derneğin banka hesabına yatırılmalıdır. Eğer bu tahsil edilen tutar 2021 yılı için 7000 TL’yi geçerse, 2 gün içerisinde banka hesabına ya da dernek saymanına aktarılır.

Dernek Lokallerinin Muhasebesi

Lokaller, dernek üyelerinin sosyalleşmesi amacıyla kurulabilecek tesislerdir. Herhangi bir hizmet ya da ürünün karşılığında maliyeti çıkarmak adına bile olsa, bedel alınmadığı sürece vergi kanunlarına tabi değildir. Ancak herhangi bir hizmetin kar etmek amacıyla olmasa bile, satılması durumunda, Kurumlar Vergisine tabi olur. İktisadi işletme gibi muhasebe usul kurallarına uygun olarak defter tutması gerekir.

” Dernek muhasebesi nasıl tutulur” başlıklı bilgi içerikli makalenin sonuna geldik. İşinizi şansa bırakmamak ve dernek faaliyetlerinize odaklanmak için mutlaka uzman bir firma ile çalışmalısınız.

Elif KARATAŞ İdari Danışmanlık Hizmetleri olarak tüm dernek kuruluş ve yönetim süreçlerinde sivil toplum kuruluşlarının yanında yer almaktayız. Sadece sivil toplum alanında faaliyet gösteren ve uzmanlaşmış kadromuzla, sizler için tüm süreçleri kolaylaştırabiliriz. Bilgi almak için yorumda bulunabilir ve bizlere iletişim numaralarımız üzerinden ulaşabilirsiniz.